Kiedy warto rzucić studia?

Astrologowie ogłaszają luty, a więc miesiąc egzaminów. Populacja studentów zmniejsza się. Nadal jednak jest bardzo duża. Dlaczego?

Wielu z nas słyszało pewnie od rodziców czy dziadków następujące słowa: Idź na studia, zdobądź dobrą pracę, a wtedy na pewno odniesiesz sukces. W efekcie od prawie trzech dekad wydziały szturmują tysiące studentów spragnionych wielkiej kariery, dorosłego życia, a część z nich może nawet i wiedzy. Nieczęsto się o tym mówi, ale spora grupa z nich zacznie mieć spore wątpliwości co do sensowności obranej przez siebie drogi. Jesteś w tej grupie? Jeśli tak, to znaczy, że trafiłeś na właściwy materiał.

Kiedy warto rzucić studia? – film

1. Poszedłeś na studia tylko dlatego, że wszyscy idą

Studiuję, więc jestem, mógłby powiedzieć Kartezjusz, gdyby żył współcześnie. To w sumie ciekawe, że w czasach dążenia do indywidualizmu i szukania swojej własnej ścieżki tak silne jest przekonanie, że studia są najlepszą i najprostszą drogą do osiągnięcia sukcesu. Przynajmniej tak uważają wspomniani we wstępie rodzice i dziadkowie. I w sumie nie ma ich co winić, bo tak było za ich czasów. Czasy się jednak zmieniły, a myślenie zostało.

Moja Babcia, która jest najmądrzejszą kobietą jaką kiedykolwiek miałem okazję poznać, za każdym razem, kiedy wracam do domu pyta mnie jak mi idzie na studiach. Dla niej wykształcenie jest dobrem najwyższej wartości. W czasach jej młodości bowiem spotkanie magistra w wiejskiej gminie liczącej sobie około sześciu tysięcy mieszkańców było naprawdę czymś. A posiadanie takiego osobnika w rodzinie można by porównać do wygranej w totka.

W tamtych czasach studia były elitarne, uczelniany dyplom nie tylko był świadectwem wiedzy, ale także środkiem do społecznego awansu. Dziś zaś magistrów jest na pęczki, gdyż studia nie są już elitarną drogą dla wybranych. Są standardem, a nie przewagą konkurencyjną. Wiele osób ze starszego pokolenia postrzega dyplom magistra, niezależnie od kierunku, za złoty klucz, dzięki któremu można otworzyć wszystkie drzwi. Problem w tym, że w wielu drzwiach powymieniano zamki, przez co dzisiaj, zamiast klucznikiem, często bardziej opłaca się być dobrym ślusarzem.

2. Okazało się, że wyobrażenie o studiowaniu nie pokrywa się z rzeczywistością

Nie zaprzeczysz chyba, że w wieku 19 lat dość trudno jest dokonać racjonalnej oceny swoich możliwości w kontekście danego kierunku studiów. Skąd mam na sto procent wiedzieć co chcę studiować, jak nawet nie mam pojęcia z czym się te studia je? Niby rozmawiałem ze starszym bratem, mam kilkoro kolegów na drugim roku, a i przecież w telewizji nie raz nie dwa ten temat był wałkowany. Więc chyba mogę mieć w tej kwestii jakieś wyobrażenie, nie?

I właśnie wyobrażenie jest w tym przypadku słowem kluczem.

Pamiętam jak na jednych z pierwszych zajęć na prawie (bodajże była to logika) wykładowca zapytał o powody, dla których zdecydowaliśmy się na te studia. Padło wiele standardowych, jak prestiż, status i pieniądze, ale mnie w pamięci szczególnie zapadła wypowiedź koleżanki, która zapragnęła być prawniczką po… obejrzeniu legalnej blondynki. Jak się później okazało codzienna praca prawnika nie jest aż tak różowa jak zostało to w tym filmie pokazane. Jeśli o mnie idzie, to bardziej chodziło o serial “Suits”. Jedyne co mi zostało z Harvey’a Spectera, to szerokie klapy w garniturze i dbałość o to, by zawsze dobrze wymawiano moje nazwisko. Dobre i to 🙂

Na zachodzie istnieje instytucja tzw. roku zerowego, w trakcie którego można skutecznie i bez strasznych konsekwencji skonfrontować swoje wyobrażenia na temat studiowania z rzeczywistością. W Polsce niestety jeszcze nikt nie wpadł na pomysł wprowadzenia czegoś takiego. Istnieje jednak tradycja dopuszczania do zajęć tzw. wolnych słuchaczy, którzy mogą bez zobowiązań uczestniczyć w otwartych wykładach, jak również ćwiczeniach, kiedy uzyskają zgodę prowadzącego.

Kiedy na drugim roku podjąłem decyzję, że nie chcę dalej studiować swojego kierunku, postanowiłem wykorzystać drugi semestr do tego by pobiegać po różnych wydziałach i samemu się przekonać jak wyglądają prowadzone tam zajęcia. W moim przypadku było to o tyle sensowne, że planowałem studiować w ramach MISHU-u, czyli studiów międzyobszarowych, łączących wiedzę z różnych dziedzin. Szczerze polecam takie sprawdzenie, gdyż daje o wiele większą pewność, że przy wyborze kolejnych studiów nie umoczy się sprawy po raz drugi.

Na marginesie dodam, że sesję letnią sobie odpuściłem. Bo nie uwalisz sesji, jeśli do niej nie podejdziesz 😉

A skoro już przy uwalaniu egzaminów jesteśmy…

3. Oblewasz egzamin za egzaminem

Z wyższością patrzysz na swoich kolegów, dla których każdy dzień jest okazją do wypicia. Sumiennie chodzisz na wszystkie zajęcia, zarywasz noce ucząc się do kolokwiów, a kiedy już zdarzy ci się zdrzemnąć, to z podręcznikiem pod poduszką. Wchodzisz na egzamin z buta niczym Barack Obama, lecz po chwili okazuje się, że jedynym sposobem na zaliczenie przedmiotu jest w twoim przypadku styl na „studencką pandę”. Te wszystkie znaki na niebie i ziemi mogą wskazywać na to, że po prostu nie nadajesz się na swoje studia. I choć może to brzmieć boleśnie, to wcale nie znaczy, że nie nadajesz się do niczego.

Na prawie poznałem kolegę, który był laureatem olimpiady historycznej ze specjalnością archeologiczną, dzięki czemu mógł dostać się na studia prawnicze bez rekrutacji. Był to zdecydowanie typ naukowca, nie dziwi więc, że od razu i to z sukcesem rzucił się w wir konferencji, publikacji i aktywności w kołach naukowych. Problem jednak w tym, że nie miał podobnego szczęścia do egzaminów. W efekcie, kiedy ostatni raz miałem okazję z nim rozmawiać, nadal nie skończył studiów ze względu na kilka niezdanych dotąd egzaminów. Na kierunku bardziej związanym z jego zainteresowaniami najprawdopodobniej takich problemów by nie miał. Ambicja i chęć bycia konsekwentnym za wszelką cenę kazały mu spędzić osiem lat na wydziale prawa. Nawet nie mam pewności, czy nie tkwi tam do dzisiaj.

Równość szans i predyspozycji to mit, wbrew pozorom nie można być zwycięzcą tylko w wyniku ciężkiej pracy. Można próbować przebić mur głową, ale młotek nadaje się do tego o wiele bardziej. Dlatego gorąco zachęcam do szukania swoich mocnych stron i dokonywania wyborów, które służą ich rozwojowi. To, że nie idzie ci na studiach, jest niewątpliwie problemem. Nie wszystkie problemy są jednak warte rozwiązywania. Niektóre lepiej po prostu obejść.

Wybrałeś studia tylko z powodu tego, by znaleźć po nich dobrze płatną pracę

Wiele osób, tak jak wspomniany wcześniej kolega, rezygnuje ze zgłębiania dziedziny, która dawałaby mu frajdę pod wpływem zimnej kalkulacji szans na znalezienie zatrudnienia. Brutalna prawda jest jednak taka, że żadne studia nie gwarantują dzisiaj znalezienia pracy. Nawet te tak prestiżowe jak np. prawo.

Przez studia nie masz czasu na realizację swoich planów czy pasji

A może warto się zastanowić, czy studia w ogóle są ci do czegokolwiek potrzebne? Ja zdecydowałem się je skończyć z dwóch powodów: po pierwsze obiecałem babci, po drugie chciałbym wykładać na uczelni, a do tego potrzebny jest certyfikat magistra. Gdyby tych dwóch czynników nie było, to prawdopodobnie bym go nie robił. Mój szef nie potrzebuje potwierdzenia w postaci kawałka papieru 🙂

Na aktualnym rynku pracy bardziej niż wiedza, liczą się doświadczenie i umiejętności. Ta pierwsza leży dziś na internetowej ulicy, i to nie tylko w wersji potocznej, ale i w pełni naukowej, gdyż większość zachodnich uniwersytetów oferuje darmowe kursy online w wielu praktycznie przydatnych obszarach. Dorzućmy do tego milion darmowych wydarzeń, które codziennie pojawiają się na naszych fejsbukowych tablicach – wystarczy się ruszyć i możemy z nich wynieść więcej niż niejednych, trwających przez cały semestr zajęć.

Rzucić studia jest banalnie łatwo, wystarczy jedno podanie i próżno będzie szukać twojego nazwiska na liście studiujących. Trudniej jest jednak wsłuchać się w siebie, by odnaleźć odpowiedź na pytanie co powinienem w życiu robić, by mieć z tego frajdę jak i pieniądze. Na drugim roku stanąłem przed wyborem. Albo, poprzez kontynuowanie studiów, starać się zadowalać wszystkich wokół kosztem swoich planów i zadowolenia z życia. Albo zdobyć się na to, by przyznać, że pierwotny wybór był błędem. Wybrałem tę drugą opcję i okazało się to najlepszą decyzją. Ale tylko dlatego, że w swojej głupocie okazałem się na tyle rozsądny, by rozwijać się w dziedzinie, której chciałem następnie się poświęcić. Tylko dzięki temu możesz dzisiaj czytać ten wpis 🙂

Jeśli twoje studia przeszkadzają Ci, czy wręcz uniemożliwiają realizację swojej pasji czy planów, to zastanów się, czy nie warto by je zmienić na takie, które tę realizację wesprą. A jeśli dojdziesz do wniosku, że w twojej dziedzinie bardziej niż dyplom liczy się doświadczenie, to zrób wszystko co możesz, by je zdobyć. A potem zrezygnuj ze studiów i zaoszczędzony czas zainwestuj w dalsze poszerzanie swoich horyzontów.